“Sistem kurmayan, piyasanın oyuncağı olur. Sistem kuran, oyunu kendi kurallarına göre oynar.”
Forex’te kalıcı başarıyı sağlayan yatırımcıların neredeyse tamamı, bir sistemle çalışır.
Rastgele işlem açmakla, günü kurtarmak mümkün olabilir ama ayları, yılları kurtarmak için bir sisteme ihtiyaç vardır.
Peki kazandıran bir sistem nasıl geliştirilir?
İşte adım adım, sıfırdan kendi işlem sistemini kurma rehberi:
1. Ne Tür Bir Yatırımcısın? Sistem, Tarzına Göre Kurulur
İlk adım: kendini tanımak.
Sistem, senin karakterine, günlük yaşamına ve karar alma biçimine göre inşa edilmeli.
Sor kendine:
- Günde kaç saat ayırabiliyorum?
- Hızlı karar vermek beni yorar mı, yoksa motive mi eder?
- Hangi zaman diliminde işlem yapmak bana daha rahat geliyor?
- Kârı görür görmez mi çıkıyorum, yoksa sabırlı mıyım?
Bu soruların cevabı seni şu tarza yönlendirir:
Scalping – Day Trading – Swing Trading – Position Trading
Yanlış tarzla kurulan sistem, doğru stratejiyi bile boğar.
2. Sistem Basit Olmalı: Karışıklık, Disiplinin Düşmanıdır
Kazandıran sistemler karmaşık değil, net ve tekrar edilebilirdir.
Aşırı gösterge kullanmak yerine, tek veya iki göstergede ustalaşmak daha etkilidir.
Örnek sade sistem bileşenleri:
- Zaman dilimi: H1
- Giriş kuralı: 50 EMA üstünde + RSI 60 üstü
- Stop-loss: Son dip seviyesi
- TP: 2x risk oranı
- İşlem saat aralığı: 10:00–16:00
Kural netse, karar kolaydır. Karar kolaysa, disiplin yüksektir.
3. Sistemini Test Et: Geçmişte Ne Yapar, Görmeden Uygulama
Stratejinin kağıt üzerinde güzel olması yetmez, gerçek grafiklerde işe yarayıp yaramadığı test edilmeli.
Backtest önerileri:
- En az 3–6 aylık grafiklerde manuel test
- Gerçek giriş/çıkış noktalarını not al
- Kazanç/zarar oranını, başarı yüzdesini ölç
- Plan dışı müdahalelerin sonuçlarına bak
Test edilmeyen sistem, işlem anında seni yarı yolda bırakır.
4. Risk Yönetimi Entegre Olmalı: Sistem Kâr Ettirmeyecek, Kârı Koruyacak
Kazandıran sistemin en güçlü özelliği: kârı büyütürken zararı küçük tutabilmesidir.
Sisteme mutlaka şu kuralları dahil et:
- Her işlemde maksimum %1–2 risk
- Günlük zarar limiti
- Kâr hedefi ulaşıldığında yeni işlem yasağı
- Stop-loss değiştirilemez (işlem sonrası oynanmaz)
Sistemsiz risk, en iyi sinyali bile batırır.
5. Psikolojik Uyum Testi Yap: Uygulanabilir mi? Uygulayabiliyor musun?
En çok gözden kaçan şey şu: Sistem sadece teknik olarak değil, psikolojik olarak da sana uygun olmalı.
- Sisteme sadık kalabiliyor musun?
- Arka arkaya zarar sonrası bozuluyor musun?
- Hedefe ulaşan işlemi erken kapatıyor musun?
Bu gözlemler, sistemin sadece teknik değil, insani yönünü de test eder.
Uygulayamıyorsan, en iyi sistem bile çalışmaz.
6. Sistemini Yazılı Hale Getir: Kafadaki Sistem, Sistem Değildir
Kendi işlem sistemin, en az 1 sayfa yazılı hâlde olmalı.
Şu başlıkları içermeli:
- Kullanılan göstergeler ve zaman dilimi
- Giriş kuralları
- Çıkış (TP – SL) kuralları
- İşlem saatleri
- Risk kuralları
- İşlem limiti
Yazılı sistem = hesap verilebilirlik.
Kendine karşı dürüst olmanın yolu buradan geçer.
7. Gelişime Açık Ol: Sistem Canlıdır, Zamanla Evrilir
Sistemin başarılı olsa bile değişen piyasa koşulları, stratejiyi zayıflatabilir.
Bu yüzden ayda bir sistemini gözden geçir:
- Hâlâ işe yarıyor mu?
- Plan dışı işlemler neden oldu?
- Eklemek ya da çıkarmak gereken bir kural var mı?
Sistem sabit değil, kontrollü gelişmelidir.
Sistem Kurmak, Piyasadan Bağımsızlığını İlan Etmektir
Forex’te sürekli kaybetmenin ana nedeni sistemsizliktir.
Kâğıda dökülmüş, test edilmiş ve psikolojik olarak sana uygun bir sistem; kazancın en sağlam temelidir.
Unutma:
Sistem kurmadan kazanırsan şanslısın, sistemle kazanırsan sürdürülebilirsin.